Gırtlak kanseri, boğazımızın tam ortasında, nefes almamızı, konuşmamızı ve yutkunmamızı sağlayan hayati bir bölgede ortaya çıkan bir kanser türüdür. Başlangıç aşamalarında ses kısıklığı veya boğaz ağrısı gibi çok tanıdık belirtilerle karşımıza çıkabilir. Bu yüzdendir ki “Gırtlak Kanseri Belirtileri Nelerdir?” sorusuna ilk ve net cevap olarak akla gelenler; iki haftadan uzun süren ses kısıklığı, boyunda şişlik, kalıcı boğaz ağrısı ve yutma güçlüğü şeklinde özetlenebilir. Ancak tablo bu kadarla sınırlı değildir. Bazı belirtiler sadece geçici bir enfeksiyonmuş gibi başlayıp uzun vadede ciddi sorunlara işaret edebilir. Bu nedenle vücudumuzun gönderdiği sinyalleri iyi tanımak ve erken dönemde fark etmek çok önemlidir.
Gırtlak Kanseri Belirtilerinde Erken Dönemde Nelere Dikkat Edilmeli?
Gırtlak kanseri erken dönemde çoğu zaman masum görünen semptomlarla ortaya çıkabilir. Günlük yaşamda sıkça karşılaştığımız boğaz enfeksiyonlarına ya da ses tellerimizin yorulmasına bağlı değişikliklere benzer belirtiler vermesi nedeniyle gözden kaçması mümkündür. Ancak bazı nüanslar, sıradan bir nezleyle gırtlak kanserini ayırt etmemize yardımcı olur.
Uzun Süreli Ses Kısıklığı:
Sesimizin kalınlaşması ya da kısılması çoğu zaman birkaç günlük istirahat veya sıvı alımıyla düzelebilir. Soğuk algınlığına ya da yüksek sesle konuşmaya bağlı ses kısıklığı genellikle bir haftada gerilemeye başlar. Fakat iki haftayı aşan, giderek belirginleşen ve dinlenmeyle geçmeyen ses kısıklığı, erken dönemdeki en önemli uyarılardan biridir. Yani boğazınızda “bitmeyen bir soğuk algınlığı varmış gibi” bir ses değişimi varsa, bu işaret dikkate alınmalıdır.
Kalıcı Boğaz Ağrısı veya Tahriş:
Bazen kuru öksürük, bazen de hafif yanma hissiyle ortaya çıkan boğaz ağrıları kısa sürede geçmezse, özellikle de yutkunurken batma ya da acıma hissi eklenmişse, bu durum da gırtlak kanserinin erken belirtilerinden olabilir. Elbette ağrının şiddeti her zaman çok yüksek olmayabilir, bazen hafif bir gıcık hissi şeklinde de kendini gösterebilir.
Yabancı Cisim Hissi:
Boğazda sürekli “bir şey takılı kalmış” hissiyatı veren durumlar yemek artığı veya küçük bir balgam parçası gibi düşünülüp çoğu zaman göz ardı edilir. Ancak bu his inatçı bir şekilde devam ediyor ve günlük hayatınızı etkileyecek boyuta ulaşıyorsa, erken uyarı fişeği yakılmış demektir.
Kronik Öksürük veya Gıcık:
Sık öksürme, özellikle de boğazı temizleme ihtiyacıyla gelen gıcık hissi, uzun soluklu hale geldiğinde şüphe doğurabilir. Mevsimsel alerjiler ya da sigara kullanımıyla ilişkilendirilse de altta yatan daha ciddi bir problem de olabilir.
Uzun Süreli İyileşemeyen Soğuk Algınlığı Benzeri Durumlar:
Burnunuz akıyor ya da boğazınız tahriş olmuş gibi hissediyor fakat bir türlü tam olarak iyileşemiyorsanız, bu tabloyu da dikkate almak önemlidir. Basit bir viral enfeksiyon haftalarca sürmez; eğer sürüyorsa, gırtlakta oluşan bir kitle veya tahriş söz konusu olabilir.
Erken dönemdeki bu semptomlar, çoğu zaman “biraz dinlenirim, geçer” duygusuyla göz ardı edilebilir. Fakat boğazınız normale dönmek bilmiyorsa veya bu belirtiler bir türlü hafiflemiyorsa, vakit kaybetmeden bir kulak-burun-boğaz uzmanına başvurmak gerekir. Zira kanser erken teşhis edildiğinde tedavi olasılıkları çok daha yüksektir.
Ses Kalınlaşması Gırtlak Kanseri Belirtileriyle Nasıl İlişkilidir?
Gırtlak kanseri dendiğinde ilk akla gelen belirti, ses kısıklığı veya ses kalınlaşmasıdır. Bu durum çoğunlukla gırtlağın alt bölgesinde, yani ses tellerinde veya yakınlarında ortaya çıkan tümörlerle ilişkilidir. Ses telleri, iki ince doku bandından oluşur ve her titreştiğinde konuşmamız ve şarkı söylememiz mümkün hale gelir. Eğer bu doku bantlarında bir kitle varsa veya bu bölgeyi tahriş ediyorsa, sesimizin tınısı değişir.
Neden Ses Kalınlaşır veya Değişir?
Ses tellerinin üzerindeki bir tümör, titreşim hareketini engeller. Normalde pürüzsüz bir yüzey gibi çalışan ses telleri, bu kitle nedeniyle tam olarak kapanamaz veya titreşemez. Bu da sesin daha kısık, kalın veya boğuk çıkmasına yol açar. Bazı kişilerdeyse “cızırtılı” bir ses rengi ortaya çıkar. Bu değişim çoğu zaman soğuk algınlığı gibi basit nedenlere bağlanır, ama uzun süre geçmeyince mutlaka altta yatan daha ciddi bir neden araştırılmalıdır.
Ses Değişiminin Süresi Önem Taşır:
Eğer sesiniz birkaç gün içinde düzelmiyorsa ve bu durum sigara veya alerjiden bağımsız şekilde devam ediyorsa, bir hekime danışmak önemlidir. Ses kalınlaşması yaşla birlikte de görülür; ama hızlı bir değişim söz konusuysa, bu doğal yaşlanma sürecinden farklı bir tabloya işaret edebilir.
İlk Dikkat Edilmesi Gereken Belirti:
Tıbbi kaynaklar, iki haftadan uzun süren ses kısıklığının mutlaka araştırılması gerektiğini söyler. Gırtlak kanserlerinin büyük çoğunluğu tam da bu bölgede ortaya çıktığından, en erken ve “gözle görülür” işaret de ses değişikliği olur.
Gündelik Hayatta Yarattığı Etkiler:
Ses kalınlaşması, telefon görüşmesi yaparken tanıdıklarınızın sesinizi tanımakta zorlanmasıyla veya şarkı söylerken çıkartamadığınız notalarla baş gösterebilir. Bazı insanlar da sabahları daha belirgin olan bir kısık sesle uyanır ve gün boyu bu durumun düzelmesini bekler. Eğer birkaç hafta boyunca aynı sorunu yaşıyorsanız, sadece geçici bir tahriş ya da boğaz enfeksiyonu olmadığını düşünmek yerinde olacaktır.
Sürekli Ses Değişiklikleri Gırtlak Kanserini Gösterir Mi?
Her ses kısıklığı, elbette gırtlak kanserine işaret etmez. Ses tellerimiz hassastır ve bağırarak konuşmaktan tutun da kuru havaya, alerjilere kadar pek çok faktörden etkilenir. Ancak “sürekli” ve “inatçı” ses değişiklikleri, riskli durumların kapısını aralayabilir. Peki bu nasıl ayırt edilir?
Kısa Süreli Değişiklikler mi, Sürekli Sorunlar mı?
Sesimiz, koşullara göre dalgalanabilir. Soğuk algınlığı geçirdiğimizde ya da çok uzun süre yüksek sesle konuştuğumuzda birkaç gün boyunca çatlak veya cızırtılı bir sesle karşılaşabiliriz. Fakat tedavi veya dinlenme sonrası bu durum büyük ölçüde düzelir. Sürekli ses değişikliklerinde ise herhangi bir iyileşme eğilimi pek görülmez. Hatta zaman geçtikçe daha da kötüleşebilir.
İhmal Etmenin Tehlikesi:
Birçok insan, “ses telleri yorulmuştur” veya “sigaradan dolayı sesim bozuluyor” gibi gerekçelerle bu durumu geçiştirebilir. Oysa özellikle sigara içenlerde gırtlak kanseri riski çok daha yüksektir. Sürekli ses değişiklikleri, uzun vadede ciddi bir sağlık problemine işaret ediyor olabilir. Bu nedenle bekleyip geçmesini ummak yerine erken aşamada uzman görüşü almak hayat kurtarıcıdır.
Ses Terapisi ve Kontrol Muayeneleri:
Bazen kronik larenjit veya ses teli nodülü gibi, kanser dışı problemlerin de ses değişikliğine neden olduğu bilinir. Bu durumda ses terapisi veya ilaç tedavisiyle düzelme görülebilir. Ancak bu tedavilerle bile iyileşmeyen, hatta ilerleyen bir ses problemi varsa, gırtlak kanseri ihtimali mutlaka değerlendirilmelidir.
Genellikle Eşlik Eden Diğer Semptomlar:
Kalıcı boğaz ağrısı, yutkunma güçlüğü ya da kulak ağrısı gibi başka belirtiler de ses değişikliğine eşlik ediyorsa, bu tablo daha da şüphe uyandırır. Sesinizdeki değişimi tek başına değerlendirmek yerine, diğer vücut sinyalleriyle birlikte ele almak daha doğru olur.
Yutma Güçlüğü Gırtlak Kanseri Belirtilerinde Ne Rol Oynar?
Yutma güçlüğü, tıbbi literatürde “disfaji” olarak adlandırılır ve gırtlak kanserinin önemli belirtilerinden biridir. Günlük hayatta su içerken bile boğazınıza bir şey takılmış gibi hissetmek, tıkanma korkusuyla yutkunmaktan çekinmek ya da yemek yeme hızınızın düşmesi gibi durumlar disfajinin işaretleri arasında yer alır.
Nasıl Ortaya Çıkar?
Gırtlak bölgesinde büyüyen bir kitle, yemek borusu girişine baskı yapabilir veya boğazdaki kasların hareketini kısıtlayabilir. Normalde hiçbir sorun yaşamadan yaptığımız yutkunma eylemi, bu durumda ciddi bir efora dönüşür. Bazı hastalar katı gıdalarla başlarda zorlandığını, ardından sıvıları bile yutmakta güçlük çektiğini belirtir.
Gündelik Hayat Etkileri:
Bir lokma yemeği dakikalarca ağzınızda çiğneyip yine de zor yutuyorsanız ya da yediğiniz her şey boğazınızda bir çizik, bir yanma hissi bırakıyorsa, bu durumu ciddiye almak gerekir. Yutma güçlüğü, aynı zamanda sosyal hayatı da derinden etkileyebilir. Arkadaşlarınızla dışarıda yemek yemek eskisi gibi keyif vermez hale gelir, bir davete katıldığınızda yedikleriniz boğazınıza takılır. Bu küçük gibi görünen sıkıntılar, aslında büyük bir uyarı işareti olabilir.
Ağrı Eşlik Edebiliyor mu?
Bazı kişilerde yutkunma güçlüğüne hafif ya da şiddetli bir ağrı da eklenir. Özellikle gırtlak kanseri, dokulardaki hasar ve iltihap nedeniyle yutkunma sırasında yanma, batma veya keskin bir ağrı hissine sebep olabilir.
Diğer Sistemik Etkiler:
Yeterli besin alamamak, zamanla kilo kaybını da beraberinde getirir. Ayrıca yutmakta zorlanan kişiler, sıklıkla öğün atlama veya sadece sıvı şeylerle beslenme eğilimi gösterir. Bu da besin değerlerinin yetersiz alınmasına yol açarak genel sağlık durumunu zayıflatabilir.
Boyunda Şişlik Gırtlak Kanseri İçin Yaygın Bir Belirti Midir?
Boyunda şişlik ya da ele gelen bir kitle, vücudumuzun “burada bir şeyler yolunda gitmiyor” demesinin en somut işaretlerindendir. Gırtlak kanseri özelinde, bu şişlik çoğu zaman lenf bezlerinin büyümesiyle ilişkilidir. Çünkü kanser hücreleri, boğaz bölgesinde büyümeye başladığında yakın çevredeki lenf düğümlerine sıçrama veya baskı yapma eğilimindedir.
Neden Boyunda Şişlik Olur?
Vücut, herhangi bir enfeksiyon veya anormal durum karşısında savunma mekanizmalarını devreye sokar. Lenf bezleri de bu sürecin önemli bir parçasıdır. Gırtlak kanserinde, kanser hücreleri lenf düğümlerine yayılabilir ya da bu bölgedeki dokularda şişliğe yol açabilecek bir inflamasyona sebep olabilir. Bu şişlikler genellikle ağrısızdır ve yavaş yavaş büyür.
Nasıl Fark Edilir?
Boynun ön kısmı veya yan tarafında, dokunduğunuzda fark edilen sert veya yumuşak bir kitle hissedebilirsiniz. Bazı insanlar günlük hayat koşturmasında bu şişliği fark etmeyebilir. Bazen de ayna karşısında tıraş olurken ya da saç tararken boyunda çıkan bir çıkıntı göze çarpar. Bu tür bir kitle, birkaç haftadan uzun süre kaybolmuyorsa veya zamanla büyüyorsa, ihmal edilmemelidir.
Her Şişlik Kanser Midir?
Elbette her boyun şişliği kanser belirtisi değildir. Basit bir enfeksiyon, tiroid bezindeki problemler veya selim (iyi huylu) kistlerden kaynaklanan şişlikler de olabilir. Ancak özellikle boğaz ve gırtlakla ilgili şikâyetlerinizle birlikte boynunuzda böyle bir kitle ortaya çıkmışsa, doktor muayenesi şarttır. Zira erken tanı, tedavi şansını yükseltir.
Tedavi Süreciyle İlişkisi:
Bazı durumlarda, boyunda şişlik ilk belirti olabilir ve kişi henüz ses kısıklığı veya yutma güçlüğü gibi ana semptomları yaşamadan tıbbi yardım arayabilir. Bu da erken tanı açısından bir avantaj sağlar. Dolayısıyla boyunda ele gelen bir kitle, bazen farkında olmadan hayat kurtarıcı bir uyarı vazifesi görebilir.
Yutmada Ağrı Gırtlak Kanserinde Nasıl Ortaya Çıkar?
Gırtlak kanserinde ağrı, özellikle yutkunma sırasında belirginleşebilir. Bu ağrı genellikle boğazın orta ya da alt kısımlarında hissedilir; ancak bazen kulağa veya çeneye doğru da yayılabilir. Ağrı hissi, “boğazda yanma” şeklinde tarif edilebileceği gibi, “bıçak saplanır gibi keskin” bir acı olarak da tanımlanabilir.
Ağrının Mekanizması:
Gırtlakta büyüyen tümör, çevre dokuları tahriş eder ve bu tahrişe bağlı olarak yutkunma esnasında ağrı tetiklenir. Ayrıca tümör, mukozada ülserasyonlara (yara benzeri lezyonlar) sebep olabileceğinden, bu yaralı bölgelerden geçen yiyecek veya içecek ağrı hissini artırır. Özellikle sıcak, asitli veya baharatlı gıdalar, boğazdaki hasarlı dokuları daha çok rahatsız edebilir.
Sadece Katı Gıdalarda mı Görülür?
İlk aşamada katı yiyecekleri yutarken zorluk ve ağrı hissedilebilir. Zamanla tümör büyüyüp boğazdaki açıklığı daralttıkça, sıvıları bile yutarken benzer şikâyetler ortaya çıkabilir. Halsizlik, iştahsızlık ve kilo kaybı da ağrılı yutma sebebiyle gelişebilir. Çünkü kişi, ağrının şiddetini yaşamamak adına daha az yemeyi ya da beslenmeyi ertelemeyi tercih edebilir.
Kulak Ağrısıyla Bağlantısı:
Gırtlağı besleyen bazı sinirler, kulağa da dallar verir. Bu nedenle gırtlak kanseri kaynaklı boğaz ağrısı bazen kulakta da hissedilebilir. Ağrı yansıması denilen bu durum kulak ağrısını başka bir rahatsızlıkla ilişkilendirmeye sebep olabilir. Fakat gırtlakta tümör varlığı ciddi bir olasılık olduğundan, bu tür sürekli ve açıklanamayan kulak ağrılarında mutlaka gırtlak değerlendirmesi de yapılmalıdır.
Basit Ağrı Kesiciler Çözüm mü?
Kısa süreli ağrılarda, ağrı kesiciler geçici bir rahatlama sağlayabilir. Ancak gırtlak kanseri kaynaklı bir ağrı söz konusuysa, ağrı kesiciler sorunun temel kaynağını ortadan kaldırmaz. Aksine, altta yatan nedeni saklayabilir ve tanıyı geciktirebilir. Bu yüzden şiddetli veya uzun soluklu boğaz ağrısı durumunda, kendinizi ilaçlarla geçici olarak rahatlatmak yerine tıbbi muayeneyi öncelemek gerekir.
Nefes Darlığı Gırtlak Kanseri Belirtisi Olabilir Mi?
Gırtlak, sadece konuşma ve yutma işlevlerinden sorumlu değildir; aynı zamanda hava yolunun da bir parçasıdır. Burada büyüyen bir tümör, hava akışını sekteye uğratabilir ve bu da nefes darlığı veya nefes almada güçlük şeklinde belirti verebilir. “Gırtlak kanserinde de nefes darlığı olur mu?” diye soranlar için cevabı evet, özellikle tümör belirgin boyutlara ulaştığında bu gayet mümkündür.
Neden Nefes Darlığı Yaşanır?
Gırtlağın iç yüzeyinde veya çevresinde yayılan kanserli doku, hava yolunu kısmen veya tamamen daraltmaya başlayabilir. Bu daralmanın seviyesi arttıkça, kişi derin nefes almakta zorlanır veya nefes alırken ıslık benzeri sesler çıkarır. Astım ya da alerjik reaksiyonlarla da karıştırılabilen bu durum bir süre sonra dinlenirken bile nefesin yetersiz kalmasına yol açabilir.
Stridor Nedir?
Stridor, tıbbi olarak üst solunum yolundaki daralmaya bağlı ortaya çıkan yüksek perdeli bir nefes sesidir. Bu genellikle “ıslık çalıyor” gibi duyulabilir ve gırtlak kanserinde hava yolunun ciddi şekilde etkilendiğinin göstergelerinden biridir. Özellikle efor sırasında veya geceleri yatarken belirginleşebilir.
İlerlemiş Evrelerde Daha Sık
Erken dönem gırtlak kanserlerinde nefes darlığı pek sık görülmez. Tümör büyüdükçe veya lenf düğümleri şiştikçe ortaya çıkan bası, havanın giriş-çıkışını engelleyebilir. Bu evrede ses kısıklığı, yutma güçlüğü gibi diğer belirtiler de genellikle bir aradadır.
Panik Atak ya da Stresle Karıştırma
Nefes darlığı zaman zaman psikolojik kökenli rahatsızlıklarla da ilişkilendirilir. Kişi, stresli olduğu durumlarda “havam yetmiyor” hissine kapılabilir. Ancak bedensel hiçbir tetikleyici olmamasına rağmen, sürekli tekrar eden bir nefes darlığı varsa veya birlikte boğazda belirgin rahatsızlıklar hissediliyorsa, gırtlak kanseri gibi organik nedenler mutlaka araştırılmalıdır.
Kulak Ağrısı Gırtlak Kanseri Belirtisi Olarak Neden Önemlidir?
Kulak ağrısı, dışarıdan bakıldığında gırtlakla bağlantısız gibi görünse de vücuttaki sinir ağları sayesinde boğaz ve kulak arasında güçlü bir ilişki vardır. Boğaz bölgesindeki bazı sinir dalları, aynı zamanda kulak çevresine de uzanır. Bu da gırtlakta bir problem olduğunda ağrının kulağa “yansıması” ile sonuçlanabilir.
Referred Otalgia (Yansıyan Ağrı)
Tıpta “referred otalgia” olarak bilinen bu yansıma, gırtlak kanseri gibi durumlarda sıkça karşımıza çıkar. Örneğin gırtlakta büyüyen bir tümör, sinirlerdeki basınç ve tahriş nedeniyle kulağa ağrı sinyalleri gönderir. Hasta, boğaz yerine kulak ağrısının daha çok farkına varır ve kulakla ilgili bir rahatsızlığı olduğunu düşünür. Bu nedenle kulak ağrısının altta yatan nedenini bulmak için bazen gırtlak muayenesi yapmak bile gerekebilir.
Nasıl Bir Ağrı Tipi?
Kulak ağrısı, bazen hafif bir sızı, bazen de zonklayıcı bir karakterde olabilir. Bu ağrı, çiğneme veya yutkunma sırasında şiddetlenebilir. Özellikle tek taraflı, inatçı ve uzayan bir kulak ağrısı, gırtlak kanseri gibi ciddi durumların habercisi olabilir.
Diğer Semptomlarla Beraber Görülür
Eğer aynı anda boğazınızda geçmeyen bir ağrı, ses kısıklığı veya boyunda şişlik gibi belirtiler varsa, kulak ağrısı tabloyu tamamlayıp “gırtlakla ilgili ciddi bir sorun var” sinyalini kuvvetlendirir. Sadece tek başına kulak ağrısı her zaman kanser demek olmasa da bu tür kombine belirtiler mutlaka ciddiye alınmalıdır.
Kulakla İlgili Diğer Hastalıklarla Karışabilir
Dış kulak yolu enfeksiyonu (otitis externa) veya orta kulak iltihabı (otitis media) gibi durumlar da kulak ağrısı yapabilir. Ancak bu enfeksiyonların semptomları genellikle ateş, kulak akıntısı, işitme kaybı ve elle kulağa dokununca artan ağrı şeklinde seyreder. Bu belirtiler olmaksızın, uzun süredir devam eden kulak ağrısı yaşıyorsanız boğaz bölgesi de değerlendirilmelidir.
Gürültülü Solunum Gırtlak Kanseri Belirtilerinde Ne Anlama Gelir?
Gürültülü solunum, tıpta “stridor” olarak da isimlendirilir ve genellikle üst solunum yollarındaki daralma veya tıkanmanın işaretidir. Gırtlak kanseri durumunda, büyüyen tümörün hava yolunda oluşturduğu mekanik daralma, hava geçişini daha zor hale getirir. Bu daralma sonucunda soluk alıp verirken tiz, bazen de kaba bir ses duyulabilir.
Stridorun Karakteristik Özelliği:
Bu solunum sesi, ıslık çalmaya benzer bir biçimde dar bir borudan geçen hava sesi gibi duyulabilir. Kimi zaman sadece nefes alırken, kimi zamansa hem nefes alırken hem de verirken ortaya çıkar. Tabii her zaman aynı şiddette olmaz; ancak efor sarf ettiğinizde veya stres düzeyiniz yükseldiğinde belirginleşebilir.
Neden Önemli Bir Belirtidir?
Gürültülü solunum, genelde boğaz ve gırtlak arasındaki hava yolunun ciddi oranda daraldığını gösterir. Kanserin ilerlediğine veya ciddi bir ödem (şişme) olduğuna işaret edebilir. Dolayısıyla bu belirti, hafife alınamayacak kadar ciddi ve acil bir değerlendirme gerektiren bir durumdur. Bu aşamada hava yolunun kapanma riski bile söz konusu olabilir.
Benzer Durumlarla Karıştırma Olasılığı:
Astım krizleri, alerjik reaksiyonlar veya bebeklerde görülen laringomalazi gibi durumlar da gürültülü solunum yapabilir. Fakat yetişkin bir kişide, özellikle sigara içen veya gırtlak bölgesinde diğer belirtileri gösteren birinde, stridor varsa gırtlak kanseri mutlaka ihtimaller arasına eklenmelidir.
Rutin Yaşamda Etkisi:
Kişi, merdiven çıktığında ya da biraz hızlı yürüdüğünde nefesinin çok sesli olduğunu fark edebilir. Çevresindeki insanlar da “nefes alışın garip geliyor” diyerek uyarıda bulunabilir. Özellikle geceleri, sessiz bir ortamda belirginleşen soluk alma sesi kişinin kendisini ve çevresindekileri rahatsız edebilir.
Kilo Kaybı Gırtlak Kanseri İçin Ne Kadar Önemlidir?
Kilo kaybı, birçok kanser türünde olduğu gibi gırtlak kanserinde de önemli bir işaret olabilir. Özellikle yutma güçlüğü, ağrılı yutma veya nefes darlığı gibi belirtilerle birleştiğinde, kişinin yeterli beslenememesine yol açar. Bu durum bazen hızlı ve kontrolsüz bir şekilde kilo vermeye neden olur.
Neden Kilo Verilir?
Birincil neden, ağrılı veya zor yutma yüzünden kişinin yemek yeme miktarının azalmasıdır. Her lokmayı yutarken acı hisseden birey, bilinçli ya da bilinçsiz olarak daha az yemek yer ve öğün atlar. Bu vücudun ihtiyaç duyduğu kalori ve besin ögelerinden mahrum kalmasına neden olur. İkincil bir etken ise kanserin metabolizmayı değiştirmesidir. Vücut, tümörle savaşırken daha fazla enerji harcayabilir.
Kilo Kaybının Hızı ve Oranı
Bazı insanlar bir ay içinde belirgin şekilde kilo kaybeder, bazılarıysa aylarca süren hafif ama sürekli bir düşüş yaşar. Özellikle altı ay içinde sebepsiz yere vücut ağırlığınızın %5’inden fazlasını kaybetmişseniz ve bu durumu açıklayacak bir diyet ya da artan egzersiz rutini yoksa, mutlaka altta yatan nedeni araştırmak gerekir.
Beslenme Bozuklukları ve Halsizlik
Yeterli beslenemeyen kişi, günlük yaşamında halsizlik, yorgunluk ve konsantrasyon düşüklüğü gibi sorunlar yaşar. Bu halsizlik, gırtlak kanserinin genel belirtilerinden biri olan yutkunma güçlüğüyle de birleşince, kişinin sosyal ve fiziksel aktivitelerini kısıtlamaya başlar.
Destek Tedavilerin Önemi
Gırtlak kanseri tanısı almış birçok kişi için, yeterli beslenmeyi sürdürebilmek zorlayıcı olabilir. Bu noktada beslenme uzmanları, diyetisyenler veya konuşma-yutma terapistleri devreye girer. Gerekli görüldüğünde yüksek kalorili ve besin değeri yüksek takviyeler önerilir. Eğer ileri aşamada boğazdan beslenme çok zorlaşmışsa, alternatif beslenme yöntemleri (örneğin PEG tüpü) gündeme gelebilir.
Kan Tükürmek Gırtlak Kanseri Belirtileriyle İlişkilendirilebilir Mi?
Kan tükürmek (hemoptizi), genellikle akciğer kaynaklı hastalıklarla ilişkilendirilir. Ancak boğaz veya gırtlak bölgesinde yara, ülser ya da kanamalı bir tümör varsa, balgamda veya tükürükte kan görmek de mümkündür. Bu durum “kıpkırmızı ve taze kan” şeklinde olabileceği gibi, “kahverengi pıhtılar” şeklinde de kendini gösterebilir.
Gırtlak Kanseri ve Kanama Mekanizması:
Tümör dokusu, normal dokulara oranla çok daha kırılgandır ve daha kolay kanayabilir. Özellikle boğazın iç yüzeyinde yer alıyorsa, konuşma, öksürme veya yutma sırasında yüzeydeki bu hasarlı damarlardan kan sızabilir. Bu da kişi fark etmeden tükürüğüne veya balgamına karışır.
Kan Tükürmenin Şiddeti ve Sıklığı
Kan tükürmek bazen tek seferlik minik izler halinde olabilir; bazen de tekrarlayan ve belirgin şekilde kırmızı kan görülmesi şeklinde ortaya çıkabilir. Her iki durumda da bunun “normal” bir tablo olmadığı açıktır. Bir an önce tıbbi yardım almak gerekir, çünkü bu belirti kimi zaman ileri evre kanserle ilişkilendirilebilir.
Diğer Olası Nedenler
Ağız içi yaralar, dişeti problemleri, bademcik iltihabı gibi başka rahatsızlıklar da tükürükte kan görünmesine sebep olabilir. Fakat gırtlak kanserini akla getiren durum tükürülen kanın sıklıkla tekrarlaması ve ek semptomların (ses kısıklığı, yutma zorluğu, boyun şişliği vb.) varlığıdır.
Paniğe Kapılmamak Ama İhmal Etmemek
Kan görmek insanlarda doğal olarak panik yaratır. Kan tükürmek her zaman ölümcül bir hastalığın habercisi olmasa da bu durum göz ardı edilmemelidir. Eğer boğaz bölgesinde uzun süredir devam eden rahatsızlık hissi veya ağrı gibi belirtileriniz de varsa, gırtlak kanseri ihtimalinin değerlendirileceği bir muayene şarttır.
Gırtlak Kanserinin Daha Az Bilinen Belirtileri Nelerdir?
Gırtlak kanseri genellikle ses kısıklığı, yutma güçlüğü ve boyunda şişlik gibi sıkça duyduğumuz belirtilerle öne çıksa da bazen daha az bilinen veya göz ardı edilen semptomlarla da ortaya çıkabilir. Bu belirtiler tek başına özgül olmasa da bir arada düşünüldüğünde önemli ipuçları sunar.
Uzun Süreli Boğazda Gıcık Hissi
Boğazınızı sürekli temizleme ihtiyacı, gıcık şeklinde tarif edilebilecek bir his, normalde kısa süreli rahatsızlıklarda ortadan kalkar. Fakat haftalarca, hatta aylarca devam eden bir gıcık hissi, boğaz dokusunda kronik bir tahriş veya kitle varlığına işaret edebilir.
Kulakta Hafif Basınç Hissi
Kulak ağrısına benzer şekilde sadece kulakta bir dolgunluk veya basınç hissi de gırtlak kanseriyle ilişkili olabilir. Bu belirti genelde hafif seyreder ama uzun süreli olması halinde bir uzmana danışmak gerekir.
Çene Altında veya Yüzde Şişlik
Nadir de olsa gırtlak kanseri, yayılma gösterdiğinde çene altı bölgesindeki lenf bezlerini de etkileyebilir. Çene altında bir şişlik veya hafif bir baskı hissi oluşabilir. Bu durum çoğu zaman diş veya tükürük bezi sorunlarıyla karıştırılabilir.
Sık Sık Boğulacak Gibi Olma (Aspiration)
Yutma mekanizmasındaki bozukluklar, gıdanın soluk borusuna kaçma riskini artırır. Yani kişi yemek yerken veya içerken aniden boğulacak gibi öksürmeye başlayabilir. Bu durum hem zatürreye davetiye çıkarır hem de ciddi rahatsızlık verir.
Gece Terlemeleri ve Hafif Ateş
Kimi kanser hastalarında metabolik değişiklikler sonucu gece terlemeleri ve hafif ateş görülebilir. Elbette bu belirtiler bir enfeksiyon veya hormonal dengesizlikle de ilişkili olabilir. Ancak başka belirtilerle çakışıyorsa, gırtlak kanseri olasılığını da düşünmek gerekir.
Ağız Kokusu
Boğazda büyüyen bir kitle, dokularda yara oluşumuna ve bakterilerin üremesine yol açabilir. Bu da kronik ağız kokusu şeklinde ortaya çıkabilir. Diş fırçalamak veya gargara yapmak bile sorunu çözmüyorsa, boğazınızı inceletmekte fayda vardır.
Gırtlak Kanseri Belirtileri Konusunda Ne Zaman Doktora Danışılmalı?
Gırtlak kanseri, erken tanı konulduğunda tedavisi daha başarılı sonuçlar verebilen bir hastalıktır. Dolayısıyla belirtilerin gözlenmesi ve ihmal edilmemesi çok büyük önem taşır. Peki hangi aşamada doktorun kapısını çalmak gerekir? Genel olarak şu durumlar uyarı niteliği taşır ve tıbbi görüş almayı gerektirir:
İki Haftadan Uzun Süren Ses Kısıklığı veya Ses Değişikliği:
Bu sürede ses kısıklığı tipik bir enfeksiyon veya bağırma kaynaklıysa iyileşme göstermelidir. İyileşme olmuyor ve sesiniz giderek daha kalın, pürüzlü veya zayıf hale geliyorsa gecikmeden muayene olmalısınız.
Geçmeyen Boğaz Ağrısı veya Boğazda Yanma:
Sürekli boğaz pastili kullanmak veya sıcak içecekler tüketmekle bile rahatlamayan bir ağrı, gırtlak kanserini akla getirebilir. Yutkunmayı engelleyecek boyutta bir rahatsızlığınız varsa ihmal etmemek gerekir.
Kan Tükürme veya Balgamda Kan Görülmesi:
Ciddi bir belirti olduğu için kesinlikle beklememek ve en kısa sürede bir sağlık kuruluşuna başvurmak önemlidir. Bu akciğer kanseri gibi diğer hastalıkların da belirtisi olabilir; dolayısıyla kapsamlı bir değerlendirme şarttır.
Boyunda Ele Gelen Şişlik veya Kitle:
Birkaç hafta içerisinde kaybolmayan, giderek büyüyen veya sertleşen boyun şişlikleri mutlaka uzman incelemesi gerektirir. Basit enfeksiyonlar genellikle hızla geriler.
Yutma Güçlüğü veya Ağrılı Yutma:
Özellikle katı gıdaları yutarken zorlanma, lokmaları ağzınızda uzun süre tutma veya yeme hızının belirgin şekilde yavaşlaması, boğazdaki bir lezyona işaret edebilir.
Nefes Darlığı ve Gürültülü Solunum (Stridor):
İleri aşama gırtlak kanseri ya da ciddi ödem nedeniyle hava yolunun daralması söz konusu olabilir. Bu durumda acilen değerlendirme yapılması gerekir.
Kulak Ağrısı, Özellikle Tek Taraflı ve Sürekli:
Basit bir enfeksiyona ya da diş problemlerine bağlanamayan, uzun soluklu kulak ağrılarında boyun ve gırtlak bölgesinin kontrolü de şarttır.
Ani ve Sebepsiz Kilo Kaybı:
Alışkanlıklarınızda bir değişiklik olmadan ciddi miktarda kilo veriyorsanız, altta yatan kansere kadar uzanan birçok sağlık sorununu dışlamak için muayene olmalısınız.
1978 yılından Malatya da doğan Murat Topdağ ilk ve orta öğrenimini tamamladıktan sonra lise eğitimini İstanbul da yapmış ve üniversite eğitimini Cerrahpaşa Tıp Fakültesi İngilizce bölümünde bitirmiştir. 2004 yılında Kocaeli Üniversitesi Kulak Burun Boğaz Anabilim dalında uzmanlık eğitimine başlayan Murat Topdağ 2017 yılına kadar burada çeşitli görevlerde bulunarak eğitim ve akademik hayatına devam etmiştir. 2017-2022 yılları arasında Acıbadem Altunizade hastanesinde çalışan Prof.Dr. Murat Topdağ evli ve 2 çocuk babası olup 2022 yılından itibaren kendi kliniğinde hastalarına hizmet vermeye devam etmektedir.